|
De Boedha onderwees Boedhisme aan de hand van één enkele bloem. Yagyu Sekishusai onderwees zwaardkunst
aan de hand van één enkele bloem. Heden ten dage horen we zo'n fundamenteel mooie verhalen niet meer.
We horen enkel nog verhalen over geld en macht.
In vroegere tijden aanvaardden we alles in onze training, elke tegenspoed of opoffering. Tegenwoordig
kiezen en selecteren we alles alsof we koningen zijn op een groot feest.
|
|
Het geheim van de Innerlijke Transmissie
(The Secret of Inner Transmission)
Verschillende jaren geleden, toen ik nog een jonge aikido student was, keerde mijn toenmalige leraar
terug naar Japan voor enkele jaren en voor hij vertrok vroeg ik hem me nog één laatste
trainingstechniek aan te leren – het finale geheim van aikido. Hij ging in het midden van de mat
staan en vroeg me hem zo goed mogelijk aan te vallen. Ik wilde hem niet vastgrijpen omdat ik wist
welke klem hij op mij zou gebruiken dus besloot ik hem aan te vallen met een soort lichaamstackle
zoals we die vaak zien bij voetbal. Terwijl ik op hem toeliep leek hij daar maar te staan met een
glimlach op zijn gezicht en hij leek geen intentie te hebben om ook maar iets te doen. Maar voor ik
het goed en wel besefte was hij verdwenen. Ik dacht dat ik met mijn gezicht tegen de muur zou lopen.
Ik begrijp niet hoe, maar plotseling had ik alle evenwicht verloren en landde op mijn kont. Dit
gebeurde allemaal in een fractie van een seconde. Ik weet niet wat meer pijn deed, mijn achterste of
mijn trots. Ik moet minstens één tot twee meter door de lucht zijn gegooid. Op dat moment dacht ik
dat ik het ultime geheim van aikido had beleefd en ik zweerde ooit de mysterieuze “geen-contact”
aikido worp te beheersen.
Ik ben nu zelf een aikdio-leraar en ik besef nu dat die worp belange na niet het ultime geheim van
aikido was. Niettegenstaande inspireerde het me op die moment om verder aikido te studeren tot ik
die techniek onder de knie had, hetgeen jaren van training vergde.
Tijden veranderen
Heden ten dage lijkt het alsof veel jonge gevechtskunstenaars erop uit zijn om filmcontracten of
dojo franchises binnen te halen. Enkele jaren geleden echter, waren we allemaal op zoek naar de
geheimen van de kunst die onze techniek zouden perfectioneren. Door elke dag hard te trainen
droomden we ervan om ooit voldoende gekwalificeerd te zijn om de geheime overdracht van de kunst te
ontvangen van onze leraar. Misschien was het slechts een fantasie maar het was in elk geval een
grote bron van inspiratie.
We noemen de overdracht van de kunst okuden (innerlijk transmissie), okugi (innerlijke
lessen) of kuden (geheime orale lessen). Dit concept dateert van duizenden jaren terug tot de
tijd van Boedha. Er wordt gezegd dat op het tijdstip van Boedha's finale les, hij slechts een bloem
vastnam en verder niets zei. Mahakasyapa, één van zijn topstudenten onder de duizenden aanwezigen,
begreep de geheime betekenis en glimlachte. Boedha lachte terug. Men refereert hiernaar als een les
zonder woorden, een directe transmissie van hart naar hart.
In de legende van Miyamoto Musashi, de grote 17de eeuwse Samurai, probeerde Musashi het hoofd van de
bekende Yagyu Shinkage-Ryu school, Sekishusai, uit te dagen maar Sekishusai kon hem niet ontvangen.
De oude Sekishusai stuurde Musashi één enkel bloem om zich te verontschuldigen. Toen Musashi het
afgesneden uiteinde van de bloem onderzocht besefte hij dat Sekishusai een grote zwaardmeester moest
zijn als hij in staat was zo'n eenvoudige snede zo mooi en zonder moeite uit te voeren. Zonder
woorden was er een geheime transmissie gebeurd, luid en duidelijk.
Onbeschreven Papier
Een andere voorbeeld van innerlijke transmissie was wanneer een grote zwaardmeester uiteindelijk
zijn titel van Meesterschap zou ontvangen van zijn leraar. Hij ontvouwde de rol enkel en alleen om
een onbeschreven vel papier terug te vinden.
Een andere keer vroeg een student aan zijn leraar : “Hoe kan ik deze kunst ooit begrijpen ?”. De
leraar antwoorde : “Wanneer je de volledige Westelijke rivier in één slok kan inslikken.”. Dit is
een gekende koan die wordt gebruikt in Zen om de student tot een groter besef te brengen. De student
denkt na over die vraag tot hij uiteindelijk komt tot een soort “ontwaking” of een intuïtief begrip
van zichzelf.
Het is belangrijk te begrijpen dat het geheim van de transmissie niet het finale antwoord zelf is.
Wel leidt het uiteindelijk tot het finale antwoord. Er is een oud gezegde : Wanneer je net begint te
studeren is een bloem slechts een bloem. Wanneer je in het midden van je studie bent, wordt de bloem
iets meer dan een bloem. Wanneer je alles kompleet begrijpt wordt de bloem terug een bloem.
Een volledige rivier inslikken in één slok betekend niets, logisch gezien. In de krijgskunsten heeft
dit echter wel een betekenis. De Westelijke rivier betekent de natuur of het universum. Wanneer de
student erin slaagt de natuur, of alles wat omvat is in de natuur, te bevatten in één moment is hij
er in geslaagd verlichting te bereiken. Het betekent dat de student zijn discriminerende geest moet
achterlaten.
Vandaag de dag kiezen wij, als leerlingen in de gevechtskunst, voor onszelf. Als de training te hard
is of als we de oefeningen niet begrijpen, nemen we onze spullen en vertrekken. Natuurlijk spreek ik
hier over leerlingen die les volgen bij een bekwame leraar in gevechtskunst. In een tijd lang
geleden was dit echter niet zo eenvoudig want er was nergens anders waar je heen kon.
Gevechtskunsttraining onder een bekwame leraar is niet gemakkelijk te begrijpen. Ik hoor vaak
spreken over praktsiche training of realistische training, en ik hoop dat dit dan is in de context
van echte training. De instructeur moet nadenken over de gevolgen op lange termijn van zijn
onderricht en tegelijkertijd over een meer direkte vorm van kennis die kan worden doorgegeven aan
zijn studenten. Dit was het geheim van de innerlijke transmissie. Een student met onvolledige kennis
en begrip over zijn kunst zal nooit de ultime les begrijpen.
Shu, Ha, Ri
Er zijn drie niveaus in traditionele training. Musashi sprak over vijf niveaus in zijn boek Go
Rin No Sho (Het boek van vijf ringen). In Rinzai Zen discuteert men over de tien niveaus
in training. Sommige Zen meesters geloven dat er twaalf of vijftien niveaus zijn. Sekiun, een
bekende zwaardvechter uit de 17de eeuw, sprak over drie niveaus, hetgeen algemeen wordt aanvaard als
de basis voor alle Japanse-stijl gevechtskunsten.
De drie niveaus zijn gekend als shu, ha en ri.
Shu betekend het beschermende niveau. Het symbool hiervan is een ei. Het betekend dat het eerste
niveau hard is. Met andere woorden, de vorm (of gedaante) van de techniek moet worden beheersd maar
ook beschermd net als een moederkip haar ei beschermd. Ook staat de harde schaal van het ei symbool
voor de beginnende fundamentele vorm.
Het tweede niveau van training wordt Ha (het brekende niveau) genoemd. Het symbool is een
jong kuiken dat uit zijn schaal breekt. In het tweede niveau worden de basisvormen opgesplitst in
een oneindig aantal toepassingen. Het betekent dat de basistechnieken worden beheersd en nu kunnen
worden toegepast in alle situaties.
Het derde niveau wordt Ri (het loslatende niveau) genoemd. Het kuiken is uitgegroeid tot een
jonge vogel en vliegt weg van het nest. Dit betekend dat in het derde niveau van Meesterschap de
student alle vormen vergeet en de vormloze techniek beheerst, hierbij alle oude ideeën achter zich
latend. In het kort, hij is volledig volwassen geworden in zijn training.
Er is ook een vierde niveau in de training dat niet werd opgetekend door Sekiun en ook nooit door
iemand anders werd opgeschreven. Het werd mondeling doorgegeven van leraar tot student, van generatie
tot generatie. Dit niveau wordt Ku genoemd (de niveaus van leegheid). Dit betekend dat alles
weg is en er geen spoor meer is terug te vinden. De geheime transmissie of het vierde niveau in de
training betekend dat de student het hoogste heeft bereikt en dat niemand zijn bewegingen kan nagaan
of zijn techniek kan bevatten.
Wanneer de student zijn graad van Meesterschap ontving en de rol opende om een leeg vel papier te
vinden, gaf de leraar hem eigenlijk de geheime transmissie van “geen spoor” en “alles weg”.
|
Aikido-dojo Aikikai Aalter - Forum
